maj/czerwiec 2018

Litania do Najświętszego Serca Pana Jezusa „od biblijnej podszewki”
 
Piątek, 1 czerwca
 
Kyrie eleison
 
Często mówi się, że najważniejsze, to dobrze rozpocząć. Sprawdza się to właśnie w litanii.  Na samym jej początku, witają nas zwroty Kyrie, eleison. Chryste, eleison. Są to jedne z ostatnich greckich słów, używanych w liturgii. Na dobre „zadomowiły się” w kościelnej pobożności, więc mimo zmiany języka kościelnego z greki na łacinę, zachowały swoje „dobre stanowiska”. Można je znaleźć zarówno w eucharystycznym akcie pokutnym, jak i na początku wszystkich litanii.
Każda litania, a tym bardziej ta, którą odmawiamy czy śpiewamy w czerwcu, potrzebuje dobrego rozpoczęcia. Nie jest łatwo zrozumieć sens wymieniania, jeden po drugim, różnych tytułów Jezusa. Kyrie, eleison, wypowiedziane na samym początku, ukierunkowuje modlącego się na właściwe traktowanie tego nabożeństwa. Kyrie, eleison. Chryste, eleison znaczy bowiem według liturgicznego tłumaczenia: Panie, zmiłuj się nad nami. Chryste, zmiłuj się nad nami.
Warto wiedzieć, że w starożytności Kyrie było bardzo „dumnym” słowem. Persowie używali go w celu uczczenia nowo wybranego króla. Było także wykrzykiwane w momencie, gdy panujący król odwiedzał miasto lub w trakcie powitań przywódcy zwycięskiej armii na Kapitolu. Zwycięski wódz wjeżdżał na rydwanie, przybrany w wieniec laurowy i berło. Idący obok niego mieszkańcy Rzymu, pozdrawiali go słowami: Kyrie, eleison (zob. YOUCAT Polski. Katechizm Kościoła katolickiego dla młodych, Częstochowa 2011, s. 127). Kościół wykorzystuje to bardzo „uhonorowane” przez historię określenie, by uczynić z niego śpiew oddający cześć Bogu i błagający o Jego miłosierdzie.
Do powyższego „klucza interpretacyjnego”, możemy dodać jeszcze jedną, biblijną ciekawostkę. W Ewangelii uczniowie nie od razu nazywają Jezusa Panem. Na początku używają określenia Nauczycielu, potem Mistrzu, a dopiero w „ekstremalnych” sytuacjach, przechodzi im przez usta słowo Panie (czyli Kyrie). Słowo to bowiem wyrażało wyjątkową relację Syna z Bogiem Ojcem (Boską godność Jezusa).
Mając to na uwadze, przy każdym następnym odmawianiu jakiejkolwiek litanii, wzbudźmy wiarę, że to nabożeństwo nie jest tylko „pobożną wymienianką” lecz uznaniem, że Ten, do którego się zwracamy jest rzeczywiście naszym Bogiem, naszym Panem, a przy tym jest „wielotematyczny” w swojej miłości do każdego człowieka.
 
 
Sobota, 2 czerwca
 
Trójca Święta
 
Po wstępie Kyrie eleison, Litania do Najświętszego Serca Pana Jezusa proponuje nam modlitewne zawołanie do Trójcy Przenajświętszej. Na początku wymienia Osoby Trójcy osobno. Następnie, aby podkreślić ewangeliczną mądrość, że nie należy rozdzielać tego, co Bóg połączył (por. Mt 19,6 ), zaprasza do kontaktu z całą Trójcą. Trzeba pamiętać, że omawiając temat „Troistości” Jedynego Boga, bardzo łatwo znaleźć się za „cienką linią herezji”.
Trzeba bowiem pamiętać, że opisując  działanie konkretnej Osoby Boskiej, zawsze mamy w domyśle, że nie robi tego sama, lecz razem z pozostałymi Osobami „wchodzącymi w skład” Trójcy. Chociaż jest to trudne do pojęcia ludzkim rozumem, jest bardzo sensowne i spójne teologicznie. Chcąc rozważyć na przykład biblijne stworzenie świata, nie możemy powiedzieć, że natrudził się tylko Bóg Ojciec. Mimo tego, że On „odgrywał pierwsze skrzypce”, Jego ciężka praca była wspierana przez wszystkie Osoby Przenajświętszej Trójcy. Podobnie sprawa ma się z odkupieńczym dziełem Jezusa Chrystusa. Chociaż pozornie tylko On wisiał na krzyżu, byli tam również Bóg Ojciec i Duch Święty. Także Zesłanie Ducha Świętego nie zapomina o dwóch pozostałych z Najświętszej Trójcy.
Powyżej przedstawiona, „teologiczna garść informacji”, wnosi bardzo wiele do „branej aktualnie pod lupę” Litanii do Najświętszego Serca Pana Jezusa. Wprowadzenie Trzech Osób Boskich nie jest bowiem formą „przywitania dostojnych gości”, które jest nieodłączną częścią ważnych wydarzeń. Rozpoczęcie modlitwy od  prośby o zmiłowanie Ojca z nieba, Syna Odkupiciela świata oraz Ducha Świętego, wyraża raczej prawdę, że żadne z poruszeń serca Pana Jezusa  nie odbywa się bez wiedzy całej Świętej Trójcy.