listopad/grudzień 2020

Poniżej publikujemy Wprowadzenie do Programu homiletycznego na rok 2020/2021, które jest częścią Programu duszpasterskiego Kościoła w Polsce, opracowanego przez Komisję Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski, którą kieruje abp Wiktor Skworc, metropolita katowicki. Niniejszy program, zatytułowany „Zgromadzeni na świętej wieczerzy” stanowi drugą część trzyletniego cyklu „Eucharystia daje życie” (2019-2022).
Dziękujemy Metropolicie Katowickiemu oraz sekretarzowi komisji, ks. Romanowi Chromemu, za możliwość współpracy z komisją i zgodę na publikację Programu homiletycznego na łamach „Biblioteki Kaznodziejskiej”. Autorami tegorocznego programu są: ks. dr Wojciech Kamczyk, ks. dr Bartłomiej Kuźnik, ks. prof. dr hab. Artur Malina, ks. dr Marcin Moj, ks. dr Dawid Ledwoń, ks. dr Jacek Plech oraz ks. dr hab. Leszek Szewczyk, któremu powierzona została redakcja całego zeszytu. Za zgodą Komisji Duszpasterstwa KEP, tak jak w latach ubiegłych, materiały do homilii, przygotowywane przez naszych autorów, będziemy poprzedzać fragmentami sugestii programowych, zaczerpniętymi z Programu homiletycznego. Cały materiał jest dostępny w Zeszycie homiletycznym, stanowiącym jeden z pięciu tomów Programu duszpasterskiego Kościoła w Polsce na rok 2020/2021.
 
Przepowiadanie słowa Bożego jest „pierwszą i podstawową służbą na rzecz przychodzenia królestwa Bożego do pojedynczych osób i do ludzkiej społeczności” (Redemptoris missio, 20). W dziele przepowiadania słowa Bożego istotną rolę posiada przepowiadanie homilijne, które polega na wprowadzaniu, wtajemniczaniu wierzących w chrześcijańskie tajemnice ukryte pod osłoną znaków liturgicznych. Homilia ma na celu ukazanie obecności i działania Chrystusa w liturgii i doprowadzenie do zjednoczenia z Nim. Homilia ma zwiastować Ojca działającego poprzez Chrystusa „tu i teraz” w sprawowanym misterium. Dąży też do tego, by słuchacze weszli pełniej w tajemnicę paschalną dzięki uczestnictwu i głębszemu zrozumieniu ofiary Jezusa Chrystusa. Przepowiadanie to wydarzenia zbawcze aktualizujące się w teraźniejszości, w konkretnej celebracji liturgicznej. Pomaga to wiernym w zrozumieniu sprawowanego misterium, uwielbieniu Boga oraz kształtowaniu postaw życiowych.
Przepowiadanie homilijne powinno naświetlać ukryte rzeczywistości przez szersze powiązanie z liturgicznymi tekstami, wyjaśniając zbawczy sens znaków liturgicznych, doprowadzając do centrum tajemnicy kultu i wprowadzając w tajemnice zbawczego działania sakramentów. Celem przepowiadania homilijnego jest między innymi przygotowanie, ożywienie i dopełnienie celebracji liturgicznej. Homilia ma zwiastować Ojca działającego poprzez Chrystusa w sprawowanym misterium. Dyrektorium homiletyczne (dalej DH) przypomina, że homilia jest głoszeniem tajemnic wiary i prawideł życia chrześcijańskiego dopasowanym do szczególnych potrzeb słuchaczy. Wyróżnia ją między innymi to, że teksty liturgiczne nie stanowią jedynie źródła homiletycznego, ale są one istotną regułą interpretacyjną, „albowiem modlitwy niosą hermeneutykę przydatną do interpretacji tekstów biblijnych przez homilistę” (DH 11). Liturgia danego dnia jest istotnym i obowiązkowym kontekstem interpretacyjnym tekstu biblijnego dla homilii, ona bowiem podpowiada, jak rozumieć czytane danego dnia perykopy. I tak „liturgia słowa i liturgia Eucharystii razem obwieszczają cudowne dzieło Boże naszego zbawienia w Chrystusie” (DH 11). W tych częściach liturgii jest proklamowane i aktualizowane to samo misterium zbawienia.
 
Ze szczególną dbałością przygotowywać homilię
Doświadczenie Boga w liturgii jest wejściem w serce wiary chrześcijańskiej, liturgia bowiem jest „świętowaniem wiary i środkiem przekazywania wiary” (Ecclesia de Eucharistia, 70; dalej EE). W liturgii wydarzenia z życia Jezusa Chrystusa przechodzą do misteriów, a następnie trwają w życiu wierzących. Liturgia i osobiste, pełne uczestnictwo w niej, powinny stawać się początkiem prawdziwego nawrócenia i odnowy wiary. Mają być dla uczestniczących w niej osobistym zaproszeniem do spotkania z Bogiem, a w konsekwencji doprowadzić do gruntownej przemiany.
Przed Kościołem wciąż stoi trudne zadanie, które polega „na odkrywaniu na nowo poczucia «tajemnicy»; na odnowieniu liturgii, aby była wymownym znakiem obecności Chrystusa Pana; na tworzeniu nowych możliwości wyciszenia, modlitwy i kontemplacji; na powrocie do sakramentów, zwłaszcza do Eucharystii i pokuty, jako źródeł wolności i nowej nadziei” (EE 69).
Papież Benedykt XVI zachęca głosicieli słowa Bożego, by ze szczególną dbałością przygotowywali homilię niedzielną i świąteczną (Verbum Domini, 59; dalej VD). To każda niedziela jest bowiem rdzeniem całego roku liturgicznego (KL 106). Zadaniem homilisty jest przypominanie każdemu o obowiązku udziału w sprawowanej niedzielnej Eucharystii. A każda niedzielna homilia powinna uświadamiać wiernym, że uczestniczą w dialogu miłości z Bogiem i ludźmi, a odmawiane Credo inspiruje do potwierdzenia wierności Bogu oraz nieustannego wysiłku nawracania się i odnawiania przyrzeczeń chrzcielnych. Wysiłek formacji liturgicznej wiernych ma na celu ułatwienie zrozumienia prawdziwego sensu liturgii Kościoła, odpowiednie pouczenie o obrzędach oraz wychowanie do przeżywania liturgii w pełni (EE 73).
 
Przygotowanie do owocnego przyjęcia głoszonego słowa Bożego
Samo głoszenie słowa Bożego w liturgii nie przyniesie pożądanych owoców, jeśli nie spotka się ono z właściwym przyjęciem w sercach słuchaczy. Dlatego ważnym zadaniem duszpasterzy jest przygotowanie wiernych do owocnego przyjęcia głoszonego słowa Bożego. Zadanie to spoczywa także na samych wiernych, którzy powinni przygotować się do słuchania proklamowanego im słowa Bożego przez osobistą lekturę świętego tekstu i otwarcie się na jego interpretację w Kościele celem kształtowania na co dzień swojego życia. (Wskazania Konferencji Episkopatu Polski dotyczące homilii mszalnej, nr 16).
Program homiletyczny przewidziany na rok 2020/21 wpisuje się w tematykę programu duszpasterskiego: Zgromadzeni na świętej wieczerzy. Program został przygotowany przez zespół teologów (bibliści, homileci i patrolog) oraz duszpasterzy. W przygotowaniu programu wykorzystano inspiracje płynące z DH, które zachęca do wiązania homilii z nauką zawartą w Katechizmie Kościoła katolickiego (dalej KKK). Zgodnie ze wskazaniami członków i konsultorów Komisji Duszpasterstwa KEP ważnym punktem odniesienia dla programu homiletycznego stała się treść adhortacji apostolskiej Benedykta XVI Sacramentum caritatis (dalej: SC).
Propozycje zawarte w niniejszym programie powinny pozwolić przeżywać Eucharystię jako tajemnicę wiary autentycznie celebrowaną, w pełnej świadomości, że intellectus fidei w Kościele pozostaje w pierwotnym związku z czynnością liturgiczną. „Źródłem naszej wiary i liturgii eucharystycznej jest bowiem samo wydarzenie: dar, jaki Chrystus uczynił z samego siebie w tajemnicy paschalnej” (SC 34).
Układ poszczególnych jednostek homilijnych jest taki sam i odzwierciedla propozycję wskazaną przez DH. „Homilię kształtuje bardzo prosta dynamika: jest ona refleksją nad znaczeniem czytań i modlitw z danej celebracji w świetle tajemnicy paschalnej i prowadzi zgromadzenie do celebracji eucharystycznej, w której zebrani uczestniczą wspólnie w owej tajemnicy” (DH 15). Zaproponowane tematy poszczególnych jednostek uwzględniają zarówno wymowę tekstów biblijnych i liturgicznych danej Mszy Świętej, jak i problematykę obecnego programu duszpasterskiego.
Pierwszy etap homilii to interpretacja czytań i modlitw z celebracji w taki sposób, że ich znaczenie zostaje ukazane przez pryzmat śmierci i zmartwychwstania Pana (DH 12). W niniejszym programie znajdują się również fragmenty nauczania ojców Kościoła.
Drugi etap to powiązanie słowa Bożego z celebracją liturgiczną – rozpoznanie misterium Chrystusa obecnego w obrzędach liturgicznych. Ta „część homilii przygotowuje wspólnotę do celebrowania Eucharystii i do rozpoznania, że w tejże celebracji zgromadzeni naprawdę biorą udział w tajemnicy śmierci i zmartwychwstania Pana” (DH 13).
Etap trzeci ma na celu wskazanie, jak członkowie wspólnoty, przemienieni przez Eucharystię, mogą w swoim powszednim życiu wnieść Ewangelię w świat. Homilista powinien uwydatnić skutek celebrowanej Eucharystii, jej następstwa dla codziennego życia (DH 14).
 
Okres Adwentu: Uczta eucharystyczna, objawiając swój wymiar ściśle eschatologiczny, wspiera naszą wolność w drodze (SC 30)
Adwent jest okresem pobożnego i radosnego oczekiwania. Przesłaniem tego okresu jest wezwanie do czuwania, do nawrócenia, do radości i do przyjęcia Boga i Jego woli (DH 78-109). Celebrując co roku liturgię Adwentu, Kościół aktualizuje to oczekiwanie Mesjasza; uczestnicząc w długim przygotowaniu pierwszego przyjścia Zbawiciela, wierni odnawiają gorące pragnienie Jego drugiego przyjścia. Przez celebrację narodzin i męczeństwa poprzednika Kościół jednoczy się z jego pragnieniem: „Potrzeba, by On wzrastał, a ja żebym się umniejszał” (J 3, 30) (KKK 524).
Już od pierwszej niedzieli Adwentu homilista przynagla lud do podjęcia wielostronnych przygotowań, do których inspirację znajdujemy w bogatym zbiorze fragmentów biblijnych z tej części lekcjonarza (DH 78) i które pozwolą otworzyć się na łaski udzielane w obchodach uroczystości Narodzenia Pańskiego (DH 79).
W kolejne niedziele Adwentu czytania z Ewangelii mają charakterystyczną cechę: „odnoszą się do przyjścia Pana na końcu czasów (pierwsza niedziela), do Jana Chrzciciela (druga i trzecia niedziela), do wydarzeń, które bezpośrednio przygotowały przyjście Pana (czwarta niedziela). Czytania ze Starego Testamentu stanowią proroctwa o Mesjaszu i o czasach mesjańskich, zwłaszcza z Księgi Izajasza. Czytania z pism apostolskich zawierają napomnienia i hymny pochwalne zgodnie z różnymi cechami charakterystycznymi tego okresu” (Wprowadzenie teologiczno-pastoralne do Lekcjonarza mszalnego, 93; dalej WLM).
Liturgia Adwentu uwzględnia przygotowanie chrześcijańskie na ostateczne przyjście Chrystusa. Życie chrześcijanina ma być przepełnione nadzieją i prowadzić do nawrócenia ku Bogu. Czas oczekiwania należy wypełnić czuwaniem i modlitwą. Z nadziei wypływa chrześcijańska radość, która ma być połączona z pobożnym życiem. Całe przygotowanie do paruzji prowadzi do miłości, która jest „więzią doskonałości” (Kol 3, 14). Miłość, czerpana z Eucharystii, „jest jakby duszą całego apostolstwa” (DA 3) i uzdalnia nas do dawania świadectwa w codziennym życiu. Jezus przez swoje przyjście, przez dar z siebie samego rozpoczął czas eschatologiczny (SC 31).
Homilista powinien ukazać Adwent jako czas przygotowania na przyjście Syna Bożego w łaskach świąt Narodzenia Pańskiego oraz na Jego przyjście na sąd u kresu czasów. Może wspomnieć o jeszcze jednym przyjściu: słuchamy czytań biblijnych „w zgromadzeniu eucharystycznym, w którym Chrystus jest prawdziwie obecny” (DH 79). Zadaniem homilisty jest wskazanie na Adwent jako czas przygotowania do Bożego Narodzenia oraz pogłębienia rozumienia tajemnicy obecności Chrystusa pośród ludzi. Pan przyszedł i jest obecny, wierzący zaś powinni odczuć potrzebę zbawienia pochodzącego od Pana, zrozumieć niepojętą miłość Boga i przyjąć dary z nieba. Adwent uświadamia wierzącemu, że już przeżywa zbawienie, ale zarazem oczekuje na jego pełnię, która ma nadejść. Chrystus przyszedł, ale Kościół pielgrzymujący w czasie oczekuje powrotu Pana.
Okres Narodzenia Pańskiego: Po obchodzie misterium paschalnego nic nie jest Kościołowi droższe, jak obchód wspomnienia Narodzenia Pańskiego (ONRLiK 32)
Wszystko, „co Jezus czynił i czego nauczał od początku aż do dnia, w którym został wzięty do nieba” (Dz 1, 1-2), trzeba widzieć w świetle misteriów Bożego Narodzenia i Paschy (KKK 512). „Po obchodzie misterium paschalnego nic nie jest Kościołowi droższe, jak obchód wspomnienia Narodzenia Pańskiego i Jego pierwszych wystąpień” (Ogólne normy roku liturgicznego i kalendarz, 32; dalej ONRLiK). Święta Bożego Narodzenia pełnią bardzo ważną rolę w życiu każdego człowieka wierzącego.
Chociaż dla wielu chrześcijan Boże Narodzenie jest radosnym wspomnieniem przyjścia Chrystusa niosącego pokój i braterstwo, Kościół widzi to święto w powiązaniu z Jego przyszłą śmiercią; Jezusa złożonego w żłobie nazywa w modlitwach Odkupicielem.
Kościół, świętując Boże Narodzenie, za każdym razem prowadzi wiernych konsekwentnie od żłóbka do Eucharystii. Pokazuje, że wyjście Boga ku nam nie skończyło się na Jego narodzeniu w nędznej szopie. Znalazło bowiem swoje dopełnienie w Jego zbawczej Ofierze, która jest uobecniana w każdej Mszy Świętej. Przeżywanie którejkolwiek tajemnicy zbawienia w oderwaniu od Eucharystii byłoby umniejszaniem Bożej miłości.
Homilista może wskazać, że obchodzić Boże Narodzenie to wyrażać życiem nową rzeczywistość człowieka, upodabniać się do Syna Bożego, otwierać się na działanie łaski, szukać tego, co w górze, wzrastać w miłości braterskiej. Głosiciel słowa Bożego powinien zwrócić uwagę na dynamikę światła pośród ciemności przepełniających radosne dni okresu Narodzenia Pańskiego (DH 111).
Czytania i modlitwy w tym okresie dają Ludowi Bożemu obfitą strawę na jego pielgrzymkę przez życie. Ukazują Chrystusa jako światłość świata i zachęcają, byśmy weszli w paschalną tajemnicę naszego odkupienia poprzez „dzisiaj” celebracji eucharystycznej. Homilista może wskazać tę ucztę Ludowi Bożemu zgromadzonemu w celu świętowania narodzin Pana (DH 119).
W tekstach liturgicznych z Narodzenia Pańskiego często powtarza się słowo „dzisiaj”. „Oczami wiary musimy patrzeć na tego samego Chrystusa narodzonego dzisiaj pod postaciami chleba i wina. Kolekta na dzień Narodzenia Pańskiego mówi o admirabile commercium, przez które Chrystus uczestniczy w naszym człowieczeństwie, my zaś uczestniczymy w Jego bóstwie; dokonuje się to w szczególny sposób w Eucharystii” (DH 117).
Okres Narodzenia Pańskiego daje homiliście okazję do głoszenia Boga Wcielonego, który jest bliski każdemu człowiekowi. Może podkreślić znaczenie wiary w rodzinie, przypomnieć o wierze rodziców, krewnych, których zabrakło przy wigilijnym stole.
 
Wielki Post: Przeżywajmy Wielki Post jako czas „eucharystyczny” (Benedykt XVI)
Okres Wielkiego Postu to czas nawrócenia, odejścia od grzechu, czas przemiany serca i sposobu myślenia. Tak pojmowane nawrócenie wymaga ofiary, zaparcia się siebie, walki z samym sobą. Czas żalu i nawrócenia jest jednak nade wszystko czasem przebaczenia przychodzącego od Boga i czasem Bożego miłosierdzia. Wielki Post jest w Kościele specjalnym czasem praktyk pokutnych, szczególnie odpowiednim „dla ćwiczeń duchowych, liturgii pokutnej, pielgrzymek o charakterze pokutnym, dobrowolnych wyrzeczeń, jak post i jałmużna, braterskiego dzielenia się z innymi” (KKK 1438).
Okres Wielkiego Postu służy przygotowaniu do obchodu Paschy. Liturgia wielkopostna przygotowuje wiernych do obchodu paschalnego misterium przez wspomnienie przyjętego chrztu i pełnienie pokuty (ONRLiK 27). Wielki Post jest okresem przysposabiającym umysły i serca ludu chrześcijańskiego do właściwego celebrowania Triduum Paschalnego i Pięćdziesiątnicy Paschalnej owych dni. Czytania biblijne okresu wielkopostnego „nabierają najgłębszego sensu w relacji do tajemnicy paschalnej, do której celebrowania nas przygotowują” (DH 57).
W niedzielnych homiliach Wielkiego Postu cyklu B głosiciel słowa Bożego powinien podkreślać zbawczy wymiar Chrystusowego krzyża. Wskazywaniu na krzyż, jako źródło naszego zbawienia, powinna towarzyszyć mistagogia, w której homilista uświadomi wiernym, że „tu i teraz” mają oni dostęp do łaski udzielonej w tym wielkim misterium zbawczym. Konkretny sposób „niesienia krzyża” ukazuje biblijno-liturgiczne źródło homilii. Krzyż, jako naśladowanie Chrystusa, jawi się jako nieuleganie zepsuciu pogańskiego świata, znoszenie trudów i cierpień życia, jako realizacja trudnych przykazań Bożych, jako trud doskonałego zawierzenia i osobistego oddania się Bogu, jako życie logiką miłości, która jest traceniem życia po to, by je potem odzyskać. Przez wszystkie niedziele przewija się napomnienie skierowane do wszystkich współczesnych ludzi, którzy chcą osiągnąć szczęście i radość. W cyklu liturgicznym B liturgia Wielkiego Postu przedstawia zatem Paschę i Nowe Przymierze jako dwa aspekty jednego wydarzenia zbawczego, które ma swoje implikacje w życiu wierzących (S. Dyk).
Benedykt XVI zachęca: „Przeżywajmy zatem Wielki Post jako czas «eucharystyczny», w którym przyjmując miłość Jezusa, uczymy się szerzyć ją w otaczającym nas świecie każdym gestem i słowem”.
 
Triduum Paschalne: Przez swoją śmierć Chrystus wyzwala nas od grzechu; przez swoje zmartwychwstanie otwiera nam dostęp do nowego życia (KKK 654)
Od Mszy Świętej wieczornej Wielkiego Czwartku aż do nieszporów Niedzieli Zmartwychwstania Kościół sprawuje co roku największe misteria ludzkiego odkupienia. Triduum Chrystusa ukrzyżowanego, pogrzebanego i zmartwychwstałego uobecnia i uskutecznia misterium Paschy, to jest przejścia Pana z tego świata do Ojca. „Przez sprawowanie tego misterium w znakach liturgicznych i sakramentalnych Kościół jednoczy się wewnętrznie z Chrystusem, swoim Oblubieńcem” (Kongregacja Kultu Bożego, List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu świąt paschalnych, 38). Misterium Paschalne krzyża i zmartwychwstania Chrystusa znajduje się w centrum Dobrej Nowiny, którą apostołowie, a za nimi Kościół, powinni głosić światu. Zbawczy zamysł Boga wypełnił się „raz jeden” (Hbr 9, 26) przez odkupieńczą śmierć Jego Syna Jezusa Chrystusa (KKK 571). Misterium Paschalne ma dwa aspekty: przez swoją śmierć Chrystus wyzwala nas od grzechu; przez swoje zmartwychwstanie otwiera nam dostęp do nowego życia (KKK 654). Misterium paschalne Jezusa stanowi centrum przepowiadania, gdyż przez swoją błogosławioną mękę, zmartwychwstanie i wniebowstąpienie dokonał Chrystus odkupienia ludzi (KL 5). Interpretacja tekstów czytań podczas przepowiadania homilijnego powinna się zawsze dokonywać w odniesieniu do Misterium Paschalnego (WLM 5). Wszystkie teksty czytań mszalnych są bowiem oświetlone przez będące w centrum celebracji liturgicznej Misterium Paschalne (DH 16).
DH podaje wyraźną wskazówkę dotyczącą paschalnych inspiracji przepowiadania homilijnego. Zaleca ono, aby homilista mówił „o czytaniach i modlitwach z celebracji w taki sposób, że ich znaczenie zostaje ukazane przez pryzmat śmierci i zmartwychwstania Pana. Uderzające jest, jak ściśle czytania i homilia łączą się w tym ujęciu do tego stopnia, że niewłaściwe odczytanie fragmentów biblijnych może odbić się ujemnie na zrozumieniu homilii” (DH 12). Zadaniem głosiciela słowa Bożego jest takie interpretowanie tekstów czytań mszalnych, „żeby obwieszczać tajemnicę paschalną, jak i prowadzić ludzi do wejścia w tę tajemnicę poprzez celebrację Eucharystii” (DH 21).
Obecna struktura czytań liturgicznych „często prezentuje najważniejsze teksty Pisma, a także sprzyja zrozumieniu jedności planu Bożego, wskazując powiązania między czytaniami Starego i Nowego Testamentu, «ześrodkowane na Chrystusie i Jego Misterium Paschalnym» (WLM 66)” (VD 57). Czytania zamieszczone w lekcjonarzu mszalnym zawsze służą proklamacji misterium paschalnego Chrystusa, jest to ich wspólnym mianownikiem. Kaznodziejska interpretacja tekstów czytań w celebracji liturgicznej powinna się zawsze dokonywać w odniesieniu do Misterium Paschalnego (WLM 5). Wszystkie teksty czytań mszalnych są bowiem oświetlone przez będące w centrum celebracji liturgicznej misterium paschalne (DH 16). Zwłaszcza perykopy ewangelijne powinny być interpretowane przez głosiciela słowa Bożego w świetle Misterium Paschalnego Jezusa, Jego czynów i nauki oraz pojmowane jako ponowne wyjaśnienie Paschy. „Płynie stąd podwójna korzyść: po pierwsze, każda perykopa ewangelijna (tym samym każde misterium Chrystusa) nabiera właściwego i pełnego znaczenia, jeśli zostanie zinterpretowane w świetle Paschy; po drugie pozostałe misteria Jezusa (jak też Jego gesty i słowa), będąc zapowiedzią i przygotowaniem Jego śmierci i zmartwychwstania, stają się jednocześnie wyjaśnieniem Paschy, pogłębiają i rozszerzają jej zrozumienie” (S. Dyk).
Triduum Paschalne, będące fundamentem i źródłem Kościoła, jest uprzedzone i „skoncentrowane” w darze Eucharystii. W tym darze Jezus Chrystus przekazał Kościołowi nieustanne uobecnianie tajemnicy paschalnej (EE 5). Triduum Paschalne daje homiliście znakomitą sposobność do przeprowadzenia paralel między Pismem Świętym a Eucharystią. Słowo i Eucharystia ściśle przynależą do siebie i nie można zrozumieć pierwszego bez drugiej. Eucharystia otwiera wierzących na zrozumienie Pisma Świętego, a Pismo Święte oświeca i wyjaśnia tajemnicę eucharystyczną (DH 54).
Eucharystia jest sakramentem tajemnicy paschalnej. Podczas sprawowania Eucharystii dostrzegamy to, co wydarzyło się w wieczór Wielkiego Czwartku, podczas Ostatniej Wieczerzy i po niej. „Ustanowienie Eucharystii uprzedzało bowiem w sposób sakramentalny wydarzenia, które wkrótce miały nastąpić, począwszy od konania w Getsemani. Rozpoczynało się przelewanie krwi – tej samej Krwi, którą nieco wcześniej ofiarował Kościołowi jako napój zbawienia w sakramencie Eucharystii” (EE 3).
Homilista zaś powinien pomagać postrzegać słuchaczom to, jak tajemnica paschalna kształtuje ich wiarę i pomaga żyć zgodnie z jej wymogami (DH 22). Homilie głoszone podczas Triduum Paschalnego mają szczególne znaczenie ewangelizacyjne. Przepowiadanie słowa Bożego, wierne tajemnicy paschalnej, pozwala przygotować współczesnego człowieka, nawet oddalonego od Boga i Kościoła, na odkrywanie prawdziwego sensu swojego życia. Homilista powinien akcentować wpływ Misterium Paschalnego Jezusa Chrystusa na najważniejsze ludzkie doświadczenia. Ludzkie radości i smutki, miłość, cierpienie, a nawet sama śmierć zyskują nowy wymiar w świetle paschalnego misterium Chrystusa. Czytania biblijne Triduum Paschalnego, ich właściwa interpretacja, odpowiednio przygotowane komentarze mogą przyczynić się do odnowienia wiary uczestników celebracji.
 
Okres Wielkanocny: Wielkanoc jest „Świętem świąt”,  „Uroczystością uroczystości”, tak jak Eucharystia jest Sakramentem sakramentów (KKK 1169)
Wielkanoc, „najbardziej uroczysta z uroczystości”, oraz następujące po niej dni aż do Pięćdziesiątnicy stały się najbardziej odpowiednim czasem dla inicjacji katechumenów (DD 76). „Pięćdziesiąt dni od Niedzieli Zmartwychwstania do Niedzieli Zesłania Ducha Świętego obchodzi się z wielką radością, jako jeden dzień świąteczny, co więcej, jako «wielką niedzielę»” (ONRLiK). Chrystus Zmartwychwstały żyje w sercach wiernych. W Nim chrześcijanie „kosztują mocy przyszłego wieku” (Hbr 6, 5), a ich życie zostało wprowadzone przez Chrystusa do wnętrza życia Bożego, aby „już nie żyli dla siebie, lecz dla Tego, który za nich umarł i zmartwychwstał” (2 Kor 5, 15) (KKK 655).
Celebracja misterium Paschy rozciąga się na przestrzeni pięćdziesięciu dni po to, aby wierni mogli odkryć i przyswoić sobie całe teologiczne i duchowe bogactwo tego misterium. W okresie wielkanocnym liturgia ukazuje życie Kościoła jako odnowioną obecność Chrystusa, który rozprawił się ze śmiercią i wytyczył ostateczny cel życia. Rozważane jest misterium śmierci, zmartwychwstania, wniebowstąpienia i zesłania Ducha Świętego. Homilista w liturgii tego okresu znajduje „jedno ze swoich najmocniejszych i najważniejszych narzędzi. Widzi, jak apostołowie posługiwali się Pismem do głoszenia śmierci i zmartwychwstania Jezusa, i on robi to samo, nie tylko używając tekstu, który akurat ma przed sobą, lecz zachowując ten sam styl przez cały rok liturgiczny. Dostrzega również moc życia zmartwychwstałego Pana objawiającą się w pierwszych wspólnotach i oznajmia w wierze swojemu ludowi, że ta sama moc wciąż działa pośród nich” (DH 53).
Wielkanoc nie jest po prostu jednym ze świąt, ale jest „Świętem świąt”, „Uroczystością uroczystości”, tak jak Eucharystia jest Sakramentem sakramentów (Wielkim Sakramentem) (KKK 1169). Kościół rozpoznaje misterium paschalne poprzez wiarę i celebruje w kulcie aż do jego ostatecznego wypełnienia w liturgii niebieskiego Jeruzalem. To w Eucharystii dokonuje się nieustanny duchowy wzrost wspólnoty zbawionych przez Paschę Pana.
Przepowiadanie słowa Bożego w okresie wielkanocnym powinno zawierać przypomnienie, że Chrystus pokonał śmierć i otworzył bramy wiecznego życia, przywrócił nam utracone dziecięctwo Boże, zawarł z ludźmi Nowe Przymierze. Homilista powinien pamiętać, że misterium Paschy Chrystusa zostało dokonane w perspektywie naszego udziału w nim i dokonało się dla naszego zbawienia. Proklamacja misterium paschalnego i udział wiernych w nim realizuje się najmocniej w Eucharystii, która jest „naszą Paschą”.
Okres Wielkanocy daje homiliście niejedną sposobność do tego, by na podstawie samych tekstów biblijnych omawiać mękę, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa jako centralne treści Pisma Świętego. Jest to szczególny okres liturgiczny, w którym homilista powinien podkreślać wiarę Kościoła w to, co jest sednem jego przepowiadania: że Jezus Chrystus umarł za nasze grzechy „zgodnie z Pismem” (1 Kor 15, 3) i że powstał z martwych trzeciego dnia „zgodnie z Pismem” (1 Kor 15, 4) (DH 51).
Homilista ma okazję, zwłaszcza w trzy pierwsze niedziele okresu wielkanocnego, do przekazania różnych wymiarów lex credendi Kościoła. Z pomocą głosicielowi słowa Bożego przychodzi nauka Katechizmu Kościoła katolickiego dotycząca zmartwychwstania (638-658), która objaśnia wiele kluczowych tekstów biblijnych odczytywanych w okresie wielkanocnym (DH 53). Wszystkie czytania z Ewangelii w ostatnie niedziele okresu wielkanocnego pochodzą z mowy Chrystusa na zakończenie Ostatniej Wieczerzy, co „podkreśla ich głęboko eucharystyczne znaczenie” (DH 55).
 
Okres zwykły w ciągu roku: Wzbudzona przez głoszenie słowa Bożego, dzięki łasce,  wiara karmi się i wzrasta w spotkaniu ze zmartwychwstałym Panem, które realizuje się w sakramentach (SC 6)
Ogólne normy roku liturgicznego i kalendarza wskazują na charakterystyczne cechy poszczególnych okresów liturgicznych. „Oprócz okresów mających własny charakter zostają trzydzieści trzy lub trzydzieści cztery tygodnie w ciągu cyklu rocznego, w które nie obchodzi się żadnej szczególnej tajemnicy Chrystusa. Lecz wspomina się misterium Chrystusa w jego pełni, zwłaszcza w niedzielę” (ONRLiK 43). Według posoborowego ujęcia w okresie zwykłym dominuje coniedzielne wyznanie wiary oraz formacja duchowych i moralnych postaw członków Kościoła. Taka jest myśl przewodnia tego okresu. Ewangelie synoptyczne, czytane systematycznie przez okres trzech lat w niedziele okresu zwykłego, dają obrazowy opis wszystkich dobrych rzeczy, które Jezus uczynił w czasie, kiedy nauczał, uzdrawiał i pocieszał. Chrystus żyje w Kościele i nadal głosi swe przesłanie. „Jest obecny w swoim słowie, albowiem gdy w Kościele czyta się Pismo Święte, wówczas On sam mówi” (KL 7). Każde czytanie Ewangelii zbliża nas do misterium Chrystusa, każde daje o Nim świadectwo. Streszczeniem i podsumowaniem całej naszej wiary Kościoła jest Eucharystia. Homilista w okresie zwykłym wielokrotnie posiada sposobność do głoszenia, że wiara Kościoła karmi się w szczególny sposób przy stole Eucharystii. „Wzbudzona przez głoszenie słowa Bożego, dzięki łasce wiara karmi się i wzrasta w spotkaniu ze zmartwychwstałym Panem, które realizuje się w sakramentach” (SC 6).
„Homiliście może dopomóc w przygotowaniach przyjrzenie się strukturze czytań na okres zwykły […]. Twórcy lekcjonarza świadomie zrezygnowali z przyporządkowywania jakiegoś «tematu» do każdej niedzieli roku i związanego z tym doboru czytań” (DH 140). Wspólny wzorzec dla wszystkich trzech cykli czytań lekcjonarza polega na tym, że pierwsze tygodnie wskazują na początek działalności publicznej Chrystusa, końcowe tygodnie mają wymowę eschatologiczną, a w tygodniach środkowych ukazuje się kolejno różne wydarzenia i nauki z życia Jezusa Chrystusa (DH 141).
Czytana w roku B Ewangelia Marka wykazuje swoistą dynamikę i homilista w ciągu roku może zwrócić na to uwagę. Początkowo działalność Jezusa spotyka się z wielkim entuzjazmem (niedziele III–IX), wkrótce jednak powstaje opór (X niedziela). Nawet Jego uczniowie źle Go rozumieją, ponieważ ich nadzieje koncentrują się na ziemskim Mesjaszu. Momentem zwrotnym w Markowym opowiadaniu o działalności publicznej jest wyznanie wiary przez Piotra, pierwsza zapowiedź męki Chrystusa i sprzeciw Piotra wobec tego planu (niedziele XXIV i XXV). To niezrozumienie dochodzi do głosu w całej Ewangelii, kiedy Jezus nie przestaje mówić i robić rzeczy, które zaskakują i gorszą Jego słuchaczy. Okazuje się to zbawienną nauką dla wspólnoty chrześcijańskiej, która gromadzi się co tydzień, aby słuchać słowa Bożego. Inną ważną cechą cyklu B jest przytoczenie Janowej opowieści o cudzie rozmnożenia chleba i ryb oraz późniejsza mowa o chlebie życia (niedziele XVII– XXI). Nasuwa to homiliście sposobność do mówienia przez kilka tygodni o Chrystusie jako Chlebie żywym, który karmi nas zarówno swoim słowem, jak i Ciałem oraz Krwią (DH 144).
Właściwe przedstawienie słuchaczom duchowego itinerarium cyklu B niedziel w ciągu roku wymaga od homilisty uważnego śledzenia poszczególnych sekcji lekcjonarza. Czytania mszalne niedziel danej sekcji wykazują często łączność treściową miedzy sobą, co ułatwia i porządkuje przepowiadanie. DH przestrzega homilistę przed pokusą traktowania każdej Ewangelii niedzielnej jako niezależnej całości, a „znajomość ogólnej struktury i charakterystycznych cech każdej Ewangelii pomoże mu w zrozumieniu tekstu” (DH 142). Lekcjonarz, śledząc poszczególne perykopy Ewangelii wg św. Marka, jawi się jako prawdziwa szkoła chrześcijańskiego życia. Wierni z niedzieli na niedzielę wezwani są do tego, aby przeżyć całą drogę Jezusa, który „nie przyszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć i oddać za ludzi swoje życie, zaznać wzgardy, poniżenia, a nie zaszczytów i bogactw, aby wreszcie być odrzucony przez nich i ukrzyżowany. Bóg Go jednak nie opuści – po trzech dniach Go wskrzesi i potwierdzi prawdę i słuszność tej właśnie drogi” (S. Dyk).
Homilista powinien uwzględnić fakt, celem uniknięcia zbytniej różnorodności czytań poszczególnych Mszy, a zwłaszcza dla ukazania jedności obydwu Testamentów, że czytania ze Starego Testamentu na okres zwykły dobrano w powiązaniu z perykopami ewangelicznymi. „Teksty te są rozłożone odpowiednio do treści Ewangelii, a nie według logicznego porządku. Jednakże skarbiec słowa Bożego otwiera się w taki sposób, aby wszyscy uczestnicy Mszy niedzielnych mogli poznać prawie wszystkie znaczniejsze karty Starego Testamentu” (WLM 106). Chociaż czytania z listów apostolskich nie zostały dobrane tak, by współbrzmieć z czytaniami z Ewangelii i Starego Testamentu, to niekiedy pasują bezpośrednio do pozostałych czytań. Wówczas homilista może oprzeć homilię na drugim czytaniu, „a może nawet poświęcić kilka niedziel jednemu z listów” (DH 148).