Narodziny "Biblioteki Kaznodziejskiej"

¹⁹⁰⁶_{Powstanie "Nowej Biblioteki Kaznodziejskiej"} Jeśli nie sięgać do najwcześniejszych wydań książkowych, których pomysłodawcą i wydawcą był ks. Józef Stagraczyński (1872 - 1894) "Bibioteka Kaznodziejska" zaistniała jako jedyny tego typu periodyk w Polsce w grudniu 1906 roku (wtedy jeszcze pod nazwą „Nowa Biblioteka Kaznodziejska” dla odróżnienia od serii ks. Stagraczyńskiego). Inicjator nowego periodyku, abp Florian Stablewski, zarysował odtąd niezmiennie realizowaną koncepcję: dążyć "nie tylko do ułatwienia pracy duchowieństwu, ale także do podniesienia poziomu kaznodziejstwa oraz dostosowania go do potrzeb religijnych doby obecnej".

¹⁹⁵⁶_{Wznowienie wydania} Lata wojny i powojennego zniewolenia na pewien czas uniemożliwiły wydawanie pisma. Gdy komunistyczna cenzura udoskonaliła swoje metody ingerencji, w atmosferze "odwilży" w 1956 roku pozwolono wznowić wydawanie "BK", która odtąd - w okresie programowej ateizacji - była szczególnie potrzebna. Rozeznanie problemów przez duszpasterza trzeba było pogłębiać rozeznaniem Episkopatu. Trafne i słuszne pierwotne założenia były nadal realizowane: "Ten pierwszy, zasadniczy program Biblioteki Kaznodziejskiej, naszkicowany przed pięćdziesięciu laty, odpowiada w głównych zarysach i dzisiejszym potrzebom duchowieństwa i wiernych; przejmujemy więc go w całości uzupełniając kazaniami katechizmowymi, które będą dostosowane do programu ustalonego przez Episkopat, oraz niedużymi rozprawkami z zakresu teorii i problematyki kaznodziejstwa" - czytamy w pierwszym, powojennym numerze.

Znajdujemy w nim także faksymile listu Prymasa Wyszyńskiego: "Wznowienie Biblioteki Kaznodziejskiej jako wydawnictwa zasłużonej Księgarni św. Wojciecha, witam z głęboką radością! Pomoc w głoszeniu słowa Bożego, niesiona przez słowo drukowane, jest pilną potrzebą naszego życia katolickiego".

Tyle i tak tylko cenzura pozwoliła wtedy wydrukować. W liście Prymasa Wyszyńskiego jest jeszcze inaczej wyrażone pierwotne założenie: "religijne przemyślenia - przekazywać innym!"

¹⁹⁸⁴_{Rozwój pisma} Założenie to - w zupełnie innej sytuacji, w której i względy komercyjne, epatowanie odbiorców, i przekaz internetowy zaczynają odgrywać znaczącą rolę - nadal realizujemy. Od czasów Wielkiej Nowenny 1956 roku tematykę katechezy homilijnej wyznaczał co roku Episkopat, a jej omówienia w całości publikowaliśmy.

Jednak od 1956 roku specyfiką pisma było i jest podnoszenie poziomu kaznodziejstwa, rozeznawanie potrzeb, pobudzanie do twórczego korzystania z pomocy kaznodziejskich przy tworzeniu szkicu własnej, indywidualnej wypowiedzi do swoich słuchaczy.

Od czasów Wielkiej Nowenny 1956 roku tematykę katechezy homilijnej wyznaczał co roku Episkopat, a jej omówienia w całości publikowaliśmy. W ten sposób indywidualnej pracy księdza nad homilią, jego zobowiązaniom wobec tekstu biblijnego, Magisterium Kościoła, wobec potrzeb słuchaczy - podsuwaliśmy rozpracowane sugestie programowe. Indywidualne przemyślenia homilisty poszerzał i uzupełniał program całego Kościoła. Tak wyglądała przy końcu XX wieku realizacja koncepcji pisma sformułowana w jego początkach.

Skodyfikował to Poznański Synod Archidiecezjalny: "Ogólnopolski plan kaznodziejski, uchwalany co rok przez Konferencję Episkopatu, odpowiednio adaptowany do potrzeb lokalnych, do dziś obowiązuje w diecezjach polskich. Jego tematykę wraz z propozycjami homilii publikuje Biblioteka Kaznodziejska" (1992 -1993 - Dokumenty, s. 64).

²⁰⁰⁴_{czasy współczesne} Wprowadzanie zmian i dostosowywanie "Biblioteki Kaznodziejskiej" do technologicznych i merytorycznych wyzwań współczesności to ogromna zasługa długoletniego redaktora naczelnego, ks. Zdzisława Grzegorza Grzegorskiego, który kierował redakcją od 1985 do 2004 roku. W 2006 roku obchodziliśmy stulecie powstania "Biblioteki Kaznodziejskiej", organizując sympozjum naukowe na temat: "Posługa słowa – posłudze Słowu. Rola pomocy kaznodziejskich w przepowiadaniu słowa Bożego". Odpowiadając na zapotrzebowanie odbiorców redakcja wprowadziła zeszyty z czytaniami, drukowane jako suplementy do wydania majowo-czerwcowego (Czytania na maj i czerwiec) oraz wrześniowo-październikowego (Czytania na październik wraz z rozważaniami tajemnic różańcowych), a od 2015 roku także osobny zeszyt z rozważaniami na nabożeństwa drogi krzyżowej.

²⁰¹⁴_{Współpraca świeckich} W naszym forum współpracy - głównie z inicjatywy ks. dra Zdzisława G. Grzegorskiego) skupiliśmy nie tylko ponad stu księży, ale i grono osób świeckich, którzy są przejęci możliwością pomocy siewcy słowa Bożego. Chcą współpracować, czuć się współodpowiedzialnymi nie tylko przez wysuwanie postulatów, ale bardzo konkretnie. Czytając sugestie tematu na niedzielę aktualnego roku - mobilizują potencjalnego głosiciela słowa do takiego opracowania homilii, by to ziarno mogło zakorzenić się w glebie serc, mogło być - ich zdaniem - do niej dostosowane, odpowiadało na rodzące się pytania i im najlepiej znane problemy. A więc komentując tematykę niedzieli zastanawiają się, jaki może być stosunek człowieka do planowanej katechezy homilijnej, czy i jak ją umotywować, co wyjaśnić, jakie są jej konsekwencje życiowe, na jakie problemy, pytania ludzi może dać odpowiedź itd. A że w tych "sugestiach słuchacza" jest różnorodność zapotrzebowań, odniesień - to dobrze.